Ngày 26 tháng 9, nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhà văn, nhiều nhà nghiên cứu, nhà văn, họa sĩ đã tề tựu tại tọa đàm “Tô Hoài-Nhà văn mọi thời đại”. Nhiều năm ở bên Tô Hoài, nhà thơ Vũ Quần Phương không phân tích tác phẩm của mình mà kể lại nhiều kỷ niệm mà cố nhà văn để lại. Anh nhớ hồi còn học tiểu học, anh đã vô cùng xúc động khi đọc câu chuyện “Về Hoài” trong sách giáo khoa “Về Hoài”. Khi gặp một nhà văn ở Hội Văn nghệ Hà Nội những năm 1960, ông không thể tin được rằng thần tượng thuở nhỏ của mình lại đứng trước mặt mình. Trong ký ức của ông, nhà văn Tô Hoài là một người hài hước giản dị, ông luôn nói: “thường”.
Nhà văn Tô Hoài còn sống. Ảnh: An Thành Đạt.
Nhà văn Hồ Anh Thái đã từng nói: “Về với Hoài bình lặng như nước”. Vũ Quần Phương cho rằng đây là nhận định chung về ông. Anh ấy tốt bụng và ngầu nên mọi tổ chức đều tin tưởng và giữ nhiều chức vụ. Có lần, anh là người phụ trách đường phố trong một khu dân cư, và thường xuyên phải giải quyết những tranh chấp, cãi vã gần đó. Nhà thơ Wu Quanfu tin rằng những dịp này giúp ông có cơ hội duy trì mối quan hệ thân thiết với những người khác và tìm thấy nhiều tư liệu thú vị để viết ra. Kính trọng người già và thái độ khiêm tốn Hai người thường cùng nhau uống rượu. Hoài nói: “Uống rượu mà nghe lời anh Ruan Tuan là có lỗi. Anh ấy chỉ biết uống khi nào, không cần biết người đó ngồi trước mặt mình, mọi điều anh ấy nói đều là thừa. Nhà thơ Wu Quanfu nói:” Anh ấy không uống, chỉ thích Rượu tây. Nhiều khi nhà văn tăng lương để mua rượu. Ông sống đến 94 tuổi. Trong những năm cuối đời, bạn bè của ông đều chết. Anh ấy thích uống rượu nên anh ấy thích uống rượu, nên anh ấy nhịn uống. “-Người học lý giải thành công của anh ấy đối với Hoài là nhờ thái độ nghiêm túc với văn chương. Trưởng khoa Văn, Tiến sĩ Nguyễn Đăng Điệp cho biết, anh ấy viết nhiều và không ngừng xây dựng vị thế của mình.” Chất lượng của bút. Sự chuyên nghiệp là anh vẫn viết hàng ngày, viết hàng ngày nhưng phải cẩn thận, không phải sản xuất công nghiệp. “Ông Nguyễn Đăng Điệp. Ông lấy ví dụ:” Ông viết trong và ngoài nước đi công tác, hội thảo, hội nghị mọi lúc, mọi nơi. Trong bài phát biểu, mọi người đều thấy ông Tô Hoài đang ghi chép, trong giờ giải lao, ông nói sẽ viết một truyện ngắn trong cuộc họp. Ông mượn lời nhà thơ Tế Hanh viết về Hoài: “Người như Picasso sinh ra để vẽ. Ở một chừng mực nào đó, có thể nói là TôHoài sinh ra.” Bài thơ của Hữu Việt kể thêm rằng hồi nhỏ ông thường bị cha mình bắt. Nhà văn Hữu Mai- Mang cho Hoài sau giờ làm việc. Mỗi khi anh đến, anh đều ngồi vào bàn ngay ngắn và siêng năng. Nhà văn Hồ Anh Thái cho biết không thể nào quên hình ảnh cụ Tô Hoài vẫn miệt mài sáng tác nhạc ở tuổi 90. Tọa đàm. Ông Vũ Quần Phương dẫn lời nhà nghiên cứu Ngọc Nại: “Con Đèo đã đưa Hoài đến hơn 100 quốc gia” là nói đến sự nổi tiếng của tác phẩm này. Tiến sĩ giáo dục Thụy Anh chỉ ra rằng văn học dành cho trẻ em của ông chứa đựng nhiều bài học về khả năng hành động và tinh thần dũng cảm – những điều này về mặt lý thuyết là không thể dạy cho trẻ em. Theo cô, độc giả nhỏ tuổi rất ấn tượng bởi sự hài hước và khiếu hài hước của nhà văn. Nhiếp ảnh: NXB Kim Đồng.
Tiến sĩ Thụy Anh cho biết: “Nhiều từ ngữ của ông không có trong từ điển. Các con biết rằng muốn hiểu rõ tác phẩm văn học của ông thì các con nên dùng chính cảm xúc, tình cảm của mình. Vì vậy, khi đọc quá nhiều từ rập khuôn, chúng tôi thường khuyến khích học sinh: nghĩ theo hướng khác, nhớ Tô Hoài ”.
TôHoài là trò chơi chữ“ bậc thầy ”, nhiều điều. Chẳng hạn, trong truyện “Cuộc phiêu lưu của Dimoy”, ông có viết hai câu chuyện về con cóc: “Con cả gặp cháu tôi và đánh bại được thánh tôi à?” Ông Nguyễn Đăng Điệp kể, văn võ song toàn. Thu hút độc giả nhỏ tuổi. Nhiều người đồng tình với ý kiến cho rằng những nhà văn viết cho thiếu nhi cần học Tô Hoài biết bí quyết truyền tải thông tin một cách tự nhiên, không giáo điều.
Ngoài viết cho thiếu nhi, tác giả Trương Quý cho rằng Hoài là “nhà văn của mọi lứa tuổi” vì thành công ở nhiều thể loại, đặc biệt là theo các nhà văn và tạp chí Hà Nội. Thế giới nhân vậtNó có những khó khăn và thử thách đối với người dân Hà Nội. “Đối với Hoài, anh ấy đã chụp những bức ảnh Hà Nội từ đen trắng sang màu, tạo ra những dữ liệu thuyết phục cho bất kỳ ai muốn nhận diện thành phố. Bộ ảnh này là cảm động, thú vị và buồn nhất. Có thế, người đọc mới lặng lẽ hình dung ra bóng dáng Tô Hoài vẫn lặng lẽ nằm trong một góc của những khung hình này.